Als schepen van Toerisme mag ik U namens de heer Burgemeester, de Schepenen, de Gemeenteraadsleden, de Secretaris en het VVV-Zuienkerke, van harte welkom heten op de start van deze unieke 10.000 stappenwandelroute.

Onder impuls van de Dienst Welzijn van de Provincie West-Vlaanderen en in samenwerking met LogoBrugge kwam deze wandeling tot stand. Deze route is volledig bewegwijzerd. Tevens werd een folder, met plan, ontwikkeld, die wat meer uitleg geeft over het traject.

Deze 10 000 stappenroutes worden gepromoot door de Krant van West-Vlaanderen. De Van Maerlant Route vind je hier.   

Van Maerlant Route, de naamkeuze
 
In samenwerking met  het 10 000 stappenproject, LogoBrugge en het Gemeentebestuur van Zuienkerke heeft de VVV (bestaande uit schepen Jacques Demeyere , Mireille Wieland, Lieselore  Verstringe, Roger Deketelaere , Romain Van Belle en Gilbert Jonckheere) een nieuw wandelparcours uitgestippeld.

Deze wandeling, van 7 km of 10 000 stappen, bevindt zich in de groene omgeving  van de deelgemeente Houtave en is volledig bewegwijzerd.
Het thema werd opgebouwd rond de figuur Jacob van Maerlant, die geboren werd in Houtave.
 
Er werd een infobord ontwikkeld die terug te vinden is aan het startpunt en er zijn gratis folders te verkrijgen in het gemeentehuis .
Rond welk thema kon deze wandeling beter opgebouwd worden dan rond een lokale geschiedkundige die hier geboren werd?!

Het is immers een wandeling in de omgeving van het geboortehuis van Jacob de Costere (Van Maerlant). Hij speelde een zeer grote rol in de geschiedenis van deze regio en in de literatuur in het algemeen.

Het leven van Jacob Van Maerlant kan je vergelijken met een stippellijn. Heel wat perioden zijn bekend, maar er zijn ook heel wat onbekende perioden.

Jacob werd geboren in Houtave in de regio Mallant-Maerlant (de regio van de zeven hoofdzonden) in het jaar 1235. Officieel is hij de zoon van Weitkinus De Costere, Clericus in de parochie Houtave.

Zijn jeugdjaren bracht hij door in Brugge en omgeving. Hij studeerde  aan de Kapittelschool Sint-Donaas en kreeg een zeer degelijke opleiding. Op 18-jarige leeftijd trok hij naar Voorne, waar ook het eiland ‘Maerlant’ lag. Dit gebeurde in een tijd waar veel Vlaamse  litterairen uitzwermden (van Parijs tot in Nederland). Hij werkte daar 15 à 20 jaar.

Deze overstap naar Nederland werd medemogelijk gemaakt door een zekere Zeeuwse heer uit  Voorne nl. de heer Cats. Maar volgens een andere theorie werd hij gevangen genomen tijdens De Slag van Westcapelle.

De streek Maerlant in Voorne lag toen aan de monding van de Maas en bestond hoofdzakelijk uit gorzen (bedijkte stukken land voor schapenteelt). In die tijd hadden de heren uit deze streek zeer veel invloed en rechten in Nederland.
In het begin ging Jacob door het het leven onder de naam ‘De Costere’, maar onder invloed van de heren uit Maerlant (streek Voorne) veranderde hij zijn naam in ‘Van Maerlant’.

Door deze naamsverandering gingen heel wat poorten voor hem open. Zo kon hij zich als dichter beter profileren.

Met zijn kennis van Latijn kon hij de Rijmbijbel vertalen, werd hij koster en onderhield hij de kerkgebouwen.  In die tijd gaf een koster meestal les in een dorpsschool. Hierdoor wordt ook aangenomen dat hij in het onderwijs stond.

Doordat hij literair geschoold was en een goede kennis van Latijn bezat  kon hij de oorkonden in het Nederlands vertalen. In het Noorden werd er in die tijd heel weinig geregistreerd. Tussen 1260 en 1270 werden onder Maerlant heel wat oorkonden vertaald van het Latijn in het Nederlands. Hij zorgde dus voor een ‘vernederlandsing’ van veel documenten. Ook in  oude geschriften vinden we terug dat Jacob Van Maerlant hofdichter was en in 1256 zelfs een tijdje Gouverneur was van de jonge Graaf Floris V.

Ik vernoem Alexander’s geesten, Torec,  Historie Van Troyen,  de vertaling van de Rijmbijbel, Heimelijkheid der Heimelijkheden en Lapidarus als een paar werken van zijn hand. Tussen 1265 en 1270 verhuisde Jacob naar Damme. Zijn eerste werk uit deze tijd heet ‘Der Naturen Bloeme’.  Dit werk kreeg de edelman, Nicolaes van Cats, als eerste toegestuurd.

Jacob had de functie van schepenklerk in Damme. Hij zou werkzaam geweest zijn in een havenbedrijf als tolambtenaar (Damme lag toen aan zee). In  een later stadium en mede door Van Maerlant bereikte de Damse haven een absolute glorietijd vanaf 1250.
 
Gedurende deze periode, twee decennia lang, bleef Jacob zijn contacten met de Nederlanden onderhouden. Dit bevorderde natuurlijk de bloei van Damme.

Jacob Van Maerlant was ook bemiddelaar in het geschil tussen de kloosters en vaandeldrager van het Vlaams bewustzijn. Hij streed met hart en ziel tegen de elitaire Fransen . Zijn leuze was dan ook “wat wals is, vals is”.
Hij stierf tussen 1290 en 1300.
 

Als stafmedewerker voeding en beweging bij het Lokaal Gezondheids Overleg (Logo) Brugge-Oostende is het een mooie opportuniteit voor mij om aanwezig te mogen zijn bij deze nieuwe 10.000 stappenwandeling.

Op 23 maart 2012 lanceerde de provincie West-Vlaanderen een unieke 10.000 stappen promotiecampagne in samenwerking met de Krant van West-Vlaanderen en de West-Vlaamse Logo’s. Dit uitte zich in een stappenbijlage, gevolgd door de wekelijkse publicatie van 5 West-Vlaamse 10.000 stappenwandelingen. Ook het gemeentebestuur van Zuienkerke stapte hierin mee en zo ontstond i.s.m. de  plaatselijke VVV de ‘Van Maerlant Route’.

Naast het 10.000 stappenverhaal, stapte Zuienkerke ook mee in het lokaal project ‘ Zot van gezond’. Wereldwijd zijn er alsmaar meer mensen met overgewicht. Dit vormt een steeds groter gezondheidsprobleem. De Vlaamse Overheid wilt hier op in spelen en maakte daarom subsidies vrij voor het project ‘Lokaal voedings- en bewegingsbeleid’ in kleine gemeenten (< 15.000 inwoners). Het Logo ondersteunt Zuienkerke in het uitbouwen van een lokaal gezondheidsbeleid met acties rond voeding en beweging. De ‘Van Maerlant Route’ is dus een eerste actie in het kader van ‘Zot van gezond’. Bovendien is er in het gemeentehuis een afhaalpunt voorzien waar men via de bon uit de krant van West-Vlaanderen een stappenteller kan afhalen aan de Vlaamse voordeelprijs.

De taak van een Logo is om partners binnen hun werkgebied aan te sporen diverse acties en maatregelen uit te voeren. Deze acties zijn gericht op de bevordering, bescherming of het behouden van de gezondheid van de bevolking. De belangrijkste opdracht hierbij is het realiseren van de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen.  Één van die gezondheidsdoelstellingen is  ‘Voeding en beweging’. Het Logo wil binnen deze doelstelling de bevolking aansporen tot het innemen van gezonde voeding en hen stimuleren om meer te bewegen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat 50 % van de Vlamingen te weinig beweegt en hierdoor meer risico loopt op hart- en vaatziekten, darmkanker, diabetes, en overgewicht.  De campagne ‘10.000 stappen Vlaanderen’ wil de bevolking bewust maken van dit probleem en hen aanmoedigen om meer te bewegen.  Een half uur extra beweging of 10.000 stappen per dag, heeft al een gunstig effect op de gezondheid!

Daarbij is een effectieve lokale aanpak heel belangrijk. Als het lokaal beleid aandacht heeft voor gezond eten en bewegen is dit een pluspunt, want je kan er alle inwoners mee bereiken. Acties in de directe leef- en woonomgeving, zoals deze wandeling, moedigen de bewoners aan en maken het makkelijker om gezonder te gaan leven. Met andere woorden een gezonde gemeente zorgt ervoor dat iedereen in de gemeente gezond door het leven kan gaan!

Hou alvast het gemeentelijk infoblad in het oog, waar de volgende acties van Zuienkerke rond gezondheid aangekondigd zullen worden.

Charlotte Pascal
Stafmedewerker voeding en beweging, Logo Brugge-Oostende