Toespraak van burgemeester Alain De Vlieghe.
Van harte welkom hier in het mooie Zuienkerke voor de inhuldiging van deze prachtige picknickplaats. Na deze korte fietstocht zijn er misschien al mensen die aan een beetje rust toe zijn . Zoals je kunt zien is er hier een prachtige rustplaat voorzien middenin het prachtig polderlandschap. ln het kader van het impulsprogramma Kust van Toerisme Vlaanderen is er een samenwerkingsovereenkomst gemaakt tussen de gemeente Zuienkerke , Stad Brugge, Stad Blankenberge en de provincie West-Vlaanderen om samen te werken aan de toeristisch- recreatieve ontwikkeling van en rond de Blankenbergse Dijk. Met dit project wil men één van de oudste dijken van Vlaanderen opwaarderen.
De financiering van het project zal buiten de bijdragen van de 3 steden en gemeenten ook nog gefinancierd worden door de Vlaamse regering in het kader van het impulsprogramma 2013. Eind 2011 hebben we samen met het projectteam van de VLM voor het eerst samengezeten om eens te kijken wat er eventueel kan gedaan worden om de historiek van de Blankenbergse Dijk in dit project opnieuw te accentueren en wat dat allemaal zou kosten. Éen van de voorstellen was het voorzien van een rustplaats aan de Blauwetorenstraat, de herinrichting van het kruispunt van Nieuwe Steenweg en de Blankenbergse Dijk en een rustplaats aan de Copsweg.
Van de 3 voorgestelde ingrepen zijn er uiteindelijk maar 2 uitgevoerd namelijk de 2 rustplaatsen .De herinrichting van het kruispunt Blankenbergse Dijk - Nieuwe Steenweg waarbij het aanplanten van hoogstammige bomen voor de woningen en het uitbreken en vervangen van de bestaande parking in betonklinkers door betongrasdallen is door de gemeente en onder impuls van de omwonenden negatief geadviseerd en dus niet uitgevoerd. Om de fietsers er duidelijk op te wijzen dat de Nieuwe Steenweg een voorrangsweg is, heeft men ter hoogte van het kruispunt een oranje asfalt aangebracht.
Aan het kruispunt van de Blankenbergse Dijk en de Copsweg waren er wat problemen met het verwerven van de grond en men heeft dan gekozen om een zitbank te plaatsen op de andere kant van de weg op openbaar domein. De mooiste realisatie is wel degelijk deze rustplaats met de nodige banken , de fietsenstalling, alhoewel de fietsers niet altijd door hebben dat dit dient om hun fiets tegen te plaatsen en de metalen plaat die een impressie heeft van de Blankenbergse Dijk. Het is niet alleen een mooie rustplaats, het is een rustplaats die zeer veel gebruikt wordt. ik ben ook iemand die regelmatig fiets en fietsroutes doet en ik kan u zeggen er is langs veel routes een tekort aan rustplaatsen.
Vooraleer ik het woord geef aan Tom Vermeersch die de geschiedenis van de Blankenbergse Dijk zal toelichten , wil ik alle mensen die op een of andere manier meegewerkt hebben aan deze realisatie bedanken want dit is een meerwaarde voor het fietstourisme in Zuienkerke.
Toelichting door Tom Vermeersch, Gebiedsgericht werker, Provïncie West-Vlaanderen
We staan hier op de Blankenbergse Dijk tussen Brugge en Zuienkerke, in de weidse polders. Dit poldergebied is één van de oudste polders van onze provincie, sommigen beweren zelfs van West-Europa. Wij noemen deze prachtige polder ook wel de Oudlandpolder. Oudland verwijst naar het feit dat de polder al lange tijd niet meer onder invloed staat van de zee. `Oudland' staat tegenover `nieuwland', of polders die nog maar recent werden ingepolderd. De Blankenbergse Dijk of de Gentele is een van de eerste dijken in onze polders. De dijk verbond de Vlamingdam met Sint-Pieters-op-den-dijk, Zuienkerke, Sint-Jan-op-den-Dijk, Uitkerke en Blankenberge. Historici situeren zijn ontstaan in de 10de eeuw.
Waarschijnlijk was de dijk in die tijd ook de weg die Vlaamse graven en heren vanuit de Burg van Brugge naar hun buitengoed in Cleyhem leidde, de site met het mooie kasteeltje, aan de rand van Zuienkerke, bij de Nieuwe steenweg. Cleyhem zou `|andtong in een overstromingsgebied' betekenen. Cleyhem staat vermeld al in een akte van 975, eveneens in de l0°e eeuw dus. Waarschijnlijk sloot de dijk aan op dit het stuk land, het land waarop ook Zuienkerke ontstond. Wie denkt aan een dijk denkt doorgaans aan de wandeldijk op de huidige zeewering langs de kust. Die volgt de loop van het strand en de duinen. De Blankenbergse Dijk ligt echter haaks op de kust.
In de 10de eeuw waren er, na gestage zeespiegelstijging doorbraken in de duinen, nog grote zeegeulen. Tussen Uitkerke en Heist lag een grote geul die tot bij Brugge reikte. De Gentele of Blankenbergse Dijk moest de polder ten westen beschermen tegen het zeewater dat via deze geul landinwaarts stroomde. Op enkele dijkdoorbraken na, werd de Oudlandpolder goed beschermd door de Blankenbergse Dijk. De Dijk gaf ook aanleiding om de zwakke delen van de duinen en zeewering de dijk, in in Wenduine, Bredene tot Oudenburg te bedijken. In de andere richting was Uitkerke, ook het vertrekpunt voor bedijkingen richting Heist, Westkapelle en Hoeke in de Zwínstreek.
De Blankenbergse Dijk lijkt nooit een hoge inpolderingsdijk geweest. Het lijkt meer op soort eerste ontginningsweg of een lage dam, bedoeld als waterkering, eerder dan als inpolderingsdijk. Wie oude kaarten en zogenaamde ommelopers van de polderbesturen bekijkt, ziet dat de Blankenbergse dijk alleszins een belangrijke, brede scheiding was, tussen de Blankenbergse Watering (die uitwaterde naar zee bij Blankenberge) en de polder van Eyensluis (met uitwatering bij Heist, in de haven van Zeebrugge). Met de aanleg van het Boudewijnkanaal in het begin van de 205* eeuw, ontstond een nieuwe scheiding, en kwam het beheer van het westelijke deel van de Eyensluispolder uiteindelijk bij de Nieuwe Polder van Blankenberge. De rol van de dijk als scheidslijn was daarmee definitief uitgespeeld.
In de 18°e eeuw werd onder Oostenrijks bewind de Blankenbergse of Brugse steenweg aangelegd. Die was zoals de meeste Oostenrijkse wegen, een kaarsrechte weg tussen Brugge en Blankenberge. Alle grote verkeer in dit deel van de polder zou voortaan langs de steenweg gaan, en niet langer langs de landelijke Blankenbergse Dijk. Kort daarna verkocht het polderbestuur ook de dijkpercelen, waardoor de dijk uit het openbaar domein verdween. In 1846 werd de dijk nog opgenomen in de Atlas van de buurtwegen. Ook een ontbrekend deeltje in Zuienkerke werd in het begin van de 205* eeuw nog ingeschreven in de Atlas. Het is die buurtweg die de meesten vandaag kennen als de Blankenbergse Dijk en die een mooie fietsverbinding vormt voor Zuienkerkenaars naar de Blankenberge, of naar Brugge.
De sportieve of recreatieve fietsers kunnen sinds 2007 met de Gentelebrug ook weer de Expresweg N31 over om te fietsen van de kust naar Brugge of omgekeerd. Vandaag is de historische Blankenbergse Dijk een recreatieve as, waar je heel wat interessante plaatsen mee kunt verkennen. De Dijk verbindt immers drie toeristische reglo's: de toeristische kust, de kunststad Brugge, en Uitkerke en Zuienkerke in het Brugse Ommeland. Vanaf de stadsomwalling van Brugge en de Krakeleweg leidt een oude spoorwegbedding je naar Sint-Pieters-op-den-Dijk. Die bedding fungeert als speelzone en aanlooproute vanuit de stad. Bij Sint-Pietersplas, ooit een zandwinningsput voor de bouw van de Expresweg, kun je watersporten, maar sinds kort ook parkeren onder de nieuwe bomen op de dijk. Op de Gentelebrug bij de Expresweg heb je een prachtig overzicht op de Oudlandpolder.
Hier vlakbij ligt dan het domein Polderwind, eveneens ontstaan als zandwinningsput, en straks hopelijk weer toegankelijk als groendomein voor buurtbewoners en als verbinding naar Dudzele en Lissewege. In Zuienkerke bezoek je vanuit de Dijk de mooie plattelandskern met o.a. de Sint-Michielskerk en het kasteel Cleyhem. Ten noorden van Zuienkerke kun je bij de hoeve Groot Mariemont speltbier kopen, ten voordele van de prachtige historische bergschuur. De Dijk brengt je ook bij het natuurgebied van de Uitkerkse Polder en naar het natuurbezoekerscentrum. En net voor Uitkerke vind je de bedevaartkapel van Sint-Job, waarje even kunt verpozen op de grondvesten van het dorp `Sint-Jan-op-den-Dijk', verdwenen tijdens de godsdienstoorlogen in de 17” eeuw. Kortom, enkele belangrijke passages uit onze streekgeschiedenis kun je actief beleven vanop de Dijk.
De Blankenbergse Dijk ligt verstild in de het landschap. Het is een landschappelijk monument dat verwijst naar de ontstaansgeschiedenis van de polders, naar de geschiedenis van Zuienkerke, zelfs van werelderfgoedstad Brugge. Op sommige plaatsen dreigt de dijk echter te vervagen. Het dijkperceel werd soms gevoegd bij de aangrenzende percelen. Het is dan ook mooi dat dit dijkperceel hier weer herkenbaar wordt, inclusief de heraanplant van de bomen die er ooit ook stonden. Dankzij de VLM en de gemeente Zuienkerke is een stukje dijk opnieuw publiek domein, om van te genieten, om te picknicken, met zicht op het polderlandschap, en met een kunstzinnige doorkijk op het beplante dijklandschap van vroeger.